Wykluczenie transportowe dzieci i młodzieży narusza ich prawa 

Dzieci i młodzi ludzie to jedna z grup, które szczególnie cierpią z powodu negatywnych skutków wykluczenia z dostępu do transportu. Szacuje się, że w Polsce aż 15 milionów osób doświadcza tego problemu, jednak nie ma dokładnych danych dotyczących liczby dzieci dotkniętych tym zjawiskiem. W związku z tym UNICEF Polska skierował apel do Ministra Infrastruktury, w którym prosi o podejmowanie działań, które mogłyby zwalczyć wykluczenie transportowe wśród dzieci i młodzieży, ze względu na krótko- i długoterminowe skutki tego problemu.

Wykluczenie transportowe dzieci i młodzieży w Polsce

Wykluczenie transportowe to pełne lub częściowe ograniczenie możliwości korzystania z usług transportu publicznego. Szacuje się, że to wykluczenie transportowe dotyka około 40% mieszkańców Polski, czyli dotyczy około 15 milionów ludzi, szczególnie osób starszych, dzieci, młodzieży i osób z niepełnosprawnościami. Jak dotąd, nie przeprowadzono dokładnych badań, aby określić liczbę dzieci w tej grupie, chociaż to właśnie one są najbardziej narażone na negatywne skutki tego zjawiska. Dostępność do transportu publicznego stanowi bowiem istotny element wpływający na integrację społeczną dzieci i młodzieży.

UNICEF Polska wskazuje na konieczność przeprowadzenia gruntownej diagnozy skali i specyfiki wykluczenia transportowego dzieci i młodzieży w Polsce oraz sposobów niwelowania go. Konieczny jest także regularny monitoring problemów i potrzeb najmłodszych w zakresie korzystania z lokalnej komunikacji publicznej, ze szczególnym uwzględnieniem ich sytuacji życiowej, skali ubóstwa, niepełnosprawności i problemów zdrowotnych. Ich opinie należy uwzględnić w procesie planowania transportu publicznego. Brak dostępu do transportu publicznego znacząco wpływa bowiem na jakość życia dzieci i młodzieży i ogranicza przysługujące im prawa. Powoduje odcięcie od dóbr, usług i sieci kontaktów. Nie pozwala na pełne wykorzystanie dostępnych możliwości i szans oraz pozbawia możliwości budowania kapitału społecznego – mówi Renata Bem, Dyrektor Generalna UNICEF Polska.

Czytaj też: Na ulice Poznania wyjechały pierwsze w historii autobusy wodorowe!

Wykluczenie transportowe wpływa na rozwój dzieci i młodzieży

Zgodnie z ratyfikowaną przez Polskę Konwencją o prawach dziecka, każde dziecko ma zagwarantowane prawo do nauki, rozwijania swoich umiejętności i talentów oraz uczestniczenia w aktywnościach rekreacyjnych i kulturalnych. Niestety, wykluczenie transportowe w Polsce staje się coraz poważniejszym problemem, co prowadzi do ograniczenia dostępu dzieci i młodzieży nie tylko do opieki zdrowotnej, edukacji i kultury, ale często także do relacji z rówieśnikami i przyjaciółmi. To utrudnia dzieciom wykluczonym transportowo osiągnięcie takiego samego poziomu możliwości jak ich rówieśnicy oraz pełne wykorzystanie ich potencjału. Ponadto, może to negatywnie wpływać na ich zdrowie psychiczne.

Z perspektywy dzieci i młodzieży, negatywne skutki wykluczenia transportowego obejmują ograniczone możliwości wyboru szkoły po podstawówce oraz uczestnictwa w zajęciach pozalekcyjnych, brak dostępu do wydarzeń kulturalnych i sportowych oraz izolację od rówieśników. W związku z tym UNICEF przygotował apel kierowany do Ministra Infrastruktury, w którym apeluje o podjęcie działań mających na celu przeciwdziałanie wykluczeniu transportowemu dzieci i młodzieży.

Czytaj też: MFW tnie prognozę wzrostu o połowę! PKB Polski zwiększy się o 0,6% w 2023

Miejsce zamieszkania młodej osoby oraz zapewnienie przez samorządy dostępu do właściwej edukacji, opieki zdrowotnej oraz aktywności kulturalnych i sportowych mają ogromny wpływ na jej przyszłość i rozwój. Dlatego też przeciwdziałanie wykluczeniu transportowemu powinno być istotnym elementem działań podejmowanych przez władze lokalne. Sprawy związane z transportem publicznym i problemami z dostępnością znalazły się w gronie dobrych praktyk Programu Miasto Przyjazne Dzieciom prowadzonego przez UNICEF. Ten program jest skierowany do miejskich władz samorządowych i ma na celu praktyczne wdrożenie postanowień Konwencji o prawach dziecka oraz wsparcie w zapewnieniu dzieciom odpowiedniej jakości usług i dóbr, w tym dostępu do transportu publicznego.

Malepszak: Polska kolej jest niegospodarna. Pieniądze trafiają w złe miejsca