Info z rynku

Kaizen to wyjątkowa filozofia, która buduje przewagi konkurencyjne

Filozofia Kaizen opiera się na samodoskonaleniu, co ma wnosić organizacje na wyższy poziom

Nazwa Kaizen pochodzi z języka japońskiego i oznacza „ciągłe doskonalenie”. Filozofia została spopularyzowana przez japońskiego inżyniera – Thaichi Ohno – twórcy koncepcji Toyota Production System.

  • Filozofia Kaizen pojawiła się po II wojnie światowej
  • Kaizen skupia się głównie na samodoskonaleniu i redukcji marnotrawstwa

Dziś podejście to wyewoluowało w koncepcję nazywaną „Lean Management” i jednocześnie w blisko z nią powiązane metodologie takie jak „Just-in-time” czy „Total Quality Management”. Inspiracją do rozwinięcia koncepcji Kaizen, stanowiącej serce Toyota Production System, były przemyślenia i prace W. Edwards’a Deminga – amerykańskiego inżyniera, specjalizującego się w fizyce matematycznej, twórcy koncepcji ciągłej poprawy jakości w procesie nazywanym w skrócie PDCA (Plan, Do, Check, Act). Prace Deminga, spotkały się krótko po II wojnie światowej z uznaniem Japońskiego Związku Naukowców i Inżynierów, stając się fundamentem słynnej „Japońskiej jakości”. Proces jej ciągłej poprawy znany dziś jako Kaizen – mimo ewidentnych amerykańskich intelektualnych korzeni – został spopularyzowany w USA dopiero na początku lat 80-tych, w ramach słynnej kampanii „If Japan Can – Why Can’t We?” („Jeśli Japonia może, dlaczego my nie możemy?”)

Filozofia Kaizen – na tle innych koncepcji szeroko pojętego zarządzania – jest z wielu względów wyjątkowa. Między innymi dlatego, że jej kluczowe elementy wykorzystywane są dziś we wszystkich praktycznie metodologiach i podejściach do efektywności działania.

Kazien skupia się na usuwaniu marnotrawstwa

To co jest dla wszystkich sposobów zastosowania Kaizen wspólne to 2 kluczowe kwestie. Po pierwsze filozofia Kaizen włącza w proces ciągłej poprawy efektywności pracowników na wszystkich poziomach organizacji, w tym na poziomie „bardzo operacyjnym”, na najniższych szczeblach, tam gdzie niezwykle trudne byłoby poprawienie efektywności w ramach podejścia „top down” (ang. „patrząc z góry”). Kaizen w praktyce wydobywa wszystkie pozytywne efekty podejścia przeciwnego – „bottom-up”, czyli „z dołu do góry”.

Po drugie filozofia Kaizen koncentruje się na tym co tak naprawdę jest rzeczywiście kluczowe dla sprawności i efektywności: usunięciu w maksymalnym stopniu marnotrawstwa we wszystkich jego wcieleniach i na wszystkich poziomach. Jak mówi Jeff Sutherland, jeden z twórców niezwykle popularnej, głównie w IT i szerzej w technologii koncepcji Scrum, blisko związanej z metodyką „Agile” – „marnotrawstwo jest zbrodnią” (org. „waste is a crime”). Twórcy Scrum posługując się filozofią Kaizen wskazali na wszystkie „wcielenia” marnotrawstwa”, z którymi w ramach procesu Kaizen organizacje starają się walczyć: Muri (złe, nierealistyczne planowanie), Mura (źle wykonane – obarczone błędami, w tym niespójnościami), Muda (złe efekty, źle sprawdzone, bez wniosków na przyszłość).

W ten sposób, wskazują na wszystkie rodzaje marnotrawstwa niszczącego efektywność – od błędnego wykorzystania zasobów (pieniędzy, energii, czasu), błędnych decyzji w działaniu, aż po straty związane z nadmiernym obciążeniem obowiązkami jak i straty emocjonalne związane z nierealistycznymi oczekiwaniami, twórcy Scrum podkreślili jak złożony jest proces ciągłego udoskonalania procesów.

Kaizen to nie tyle koncepcja ciągłego usprawniania procesów, ale znacznie bardziej szczegółowy proces eliminacji marnotrawstwa, poprawy jakości, podnoszenia efektywności, także poprzez lepszą współpracę w zespołach i często eliminację zbędnych etapów działania.

Filozofia Kaizen przyczynia się do budowy przewagi konkurencyjnej

W efekcie zastosowanie filozofii Kaizen prowadzi do budowy i umocnienia tzw. trwałej przewagi konkurencyjnej. Nie chodzi tu tylko o niższe koszty produkcji, ale o coś znacznie ważniejszego, co podkreśla inny amerykański inżynier i jednocześnie specjalista od zarządzania – prof. Michel Porter – o budowę tzw. unikalnego łańcucha wartości – czyli sekwencji czynności prowadzącej do dostarczenia klientom produktów, stosując procesy, które dla konkurencji są trudne lub wręcz niemożliwe do skopiowania. Najtrudniejszy do zareplikowania, jest przy tym właśnie element „ciągłego udoskonalania” – wymaga on bowiem, rzeczywistego, pełnego zaadoptowania filozofii Kaizen.

Jak to zręcznie ujął Hajime Oba, wieloletni szef Toyota Supplier Support Center:

 wdrożenie Kaizen w większości firm kończy się – mówiąc metaforycznie – na ustawieniu w centralnym miejscu posągu Buddy. Tylko nieliczni potrafią sprawić by posąg ten miał duszę i w ten sposób filozofia ciągłego doskonalenia angażowała wszystkich pracowników i przenikała wszystkie działania.

Także w Polsce coraz więcej krajowych firm z sukcesem wdraża rozwiązania lean managment lub wprost korzysta z filozofii Kaizen by usprawnić procesy w ramach organizacji. Polskie przedsiębiorstwa mogą korzystać z przykładów m.in. Adamed Pharma, który wdrożył Kaizen w swoich zakładach produkcyjnych w 2015 roku i dzięki zaangażowaniu pracowników doskonali warunki pracy, podnosi poziom bezpieczeństwa oraz ogranicza koszty. PKP Energetyka (dziś PGE Energetyka Kolejowa) wdrożyła Kaizen w 2017 roku. Dzięki wdrożeniu filozofii Kaizen w codziennych obowiązkach pracownicy zyskali nie tylko więcej czasu, który mogli przeznaczyć na samodoskonalenie, ale także poprawiła się ich motywacja do pracy oraz wskaźnik zaangażowania.

W dzisiejszej rzeczywistości, szczególnie po czasach pandemii Covid – 19 i na coraz bardziej konkurencyjnym rynku, koncentracja na ciągłym doskonaleniu procesów jest szczególnie istotna. Kaizen jest też coraz częściej wykorzystywany w procesie cyfryzacji przedsiębiorstw. Moduły zbudowane w oparciu o filozofię Kaizen wspierają np. obszar HR. Zbierają, oceniają i premiują inicjatywy ciągłego doskonalenia procesów, w taki sposób, by pracownicy jak najbardziej się w ten proces angażowali i przez to cały czas umacniali fundamenty przewagi konkurencyjnej firm.

Czy jesteśmy gotowi na przejście na pojazdy elektryczne? Główny naukowiec Toyoty: NIE

Znajdziesz nas w Google News

Polecane artykuły

Dodaj komentarz

Twój adres e-mail nie zostanie opublikowany. Wymagane pola są oznaczone *

Back to top button