Darmowe autostrady w Polsce – Rząd potwierdza zniesienie opłat

Rząd Polski podjął decyzję o zniesieniu opłat za autostrady zarządzane przez GDDKiA. Światło zielone na darmowe autostrady zapalił minister infrastruktury, Andrzej Adamczyk, na środowej konferencji prasowej. Projekt, zainicjowany przez lidera PiS Jarosława Kaczyńskiego, obejmuje nowelizację ustawy o autostradach płatnych, o Krajowym Funduszu Drogowym i niektórych innych ustaw.

Nowelizacja ustawy o autostradach płatnych

Zgodnie z nowelizacją, opłaty zostaną zniesione dla pojazdów do 3,5 tony, czyli samochodów osobowych i motocykli. Dotyczy to autostrad zarządzanych przez Generalną Dyrekcję Dróg Krajowych i Autostrad, w szczególności odcinka A4 Wrocław-Gliwice oraz A2 Konin–Stryków. Kalkulacje wskazują, że na odcinku Wrocław-Gliwice będzie można zaoszczędzić 14,2 zł, natomiast na odcinku Konin-Stryków oszczędność wyniesie 9,9 zł.

Premier @MorawieckiM w #KPRM: Tak długo jak autostrady były dobrem luksusowym, nie mogły być dostępne dla wszystkich. Opłaty za autostrady to jedna z barier mobilności. Autostrady muszą jak najwięcej łączyć – stąd nasza zmiana. pic.twitter.com/vz5OdfITmq

— Kancelaria Premiera (@PremierRP) May 17, 2023

Premier odpowiada: Kiedy autostrady będą bezpłatne?

Premier Mateusz Morawiecki zapowiedział, że przejazd autostradami zarządzanymi przez państwo ma być bezpłatny już w najbliższe wakacje. Harmonogram zniesienia opłat na płatnych odcinkach autostrad zarządzanych przez GDDKiA ma zostać przedstawiony w najbliższym czasie. Premier zaznaczył, że zamierza zrealizować obietnicę Jarosława Kaczyńskiego i wprowadzić darmowe odcinki koncesyjne „w ciągu roku”.

Czytaj również: Polskie autostrady należą do najdroższych w Europie

Minister Cyfryzacji, Janusz Cieszyński, poinformował, że fundusze na realizację projektu darmowych autostrad będą pochodzić m.in. z wprowadzenia systemu eToll. System ten pozwala na oszczędzanie setek milionów złotych na utrzymaniu systemów IT. Jest to rozwiązanie oparte na technologii pozycjonowania satelitarnego. Wprowadzono go do użytku 1 października 2021 roku i służy do poboru opłat elektronicznych za przejazd wybranymi odcinkami dróg.

Skąd środki na zniesienie opłat za przejazd autostradą? Między innymi z wprowadzenia eToll dzięki czemu oszczędzamy setki milionów złotych na utrzymaniu systemów IT, które sprzedawały 🇵🇱 zagraniczne firmy. #ProgramowyUL

— Janusz Cieszyński (@jciesz) May 14, 2023

Jakie autostrady będą darmowe?

Wiceminister funduszy, Marcin Horała, zapowiedział, że od 1 stycznia 2024 wszystkie państwowe autostrady w Polsce będą darmowe. Co do prywatnych autostrad, obowiązują umowy, które rząd będzie negocjował z koncesjonariuszami.

Projekt darmowych autostrad ma swoje plusy i minusy. Z jednej strony, zniesienie opłat może zwiększyć popyt na podróże, co z kolei może przyczynić się do wzrostu turystyki i konsumpcji w kraju. Z drugiej strony, obawy są, że zniesienie opłat za przejazd autostradami może przyczynić się do wzrostu deficytu budżetowego.

Autostrady nie będą już dobrem luksusowym. Teraz przedsiębiorcy będą mogli jeździć autostradami w celu pozyskania pracowników, a pracownicy będą mogli jeździć autostradami w celu znalezienia jak najlepszej pracy 🤡🤦‍♂️🤪 pic.twitter.com/PZbSssONHV

— Grzegorz Kot (@gfkot) May 17, 2023

Według danych Generalnej Dyrekcji Dróg Krajowych i Autostrad, dochody z tytułu opłat za przejazd autostradami w 2022 roku wyniosły około 2,2 miliarda złotych. Te pieniądze były przeznaczone na utrzymanie i rozbudowę infrastruktury drogowej w kraju. Po wprowadzeniu darmowych autostrad rząd będzie musiał znaleźć alternatywne źródła finansowania tych wydatków.

Premier @MorawieckiM w #KPRM: Otwarte bramki na autostradzie najlepiej będą obrazowały naszą politykę. Większa dostępność autostrad przyczyni się do poprawy stanu portfela Polaków, ale także do poprawy stanu środowiska naturalnego, zwiększenia komfortu i bezpieczeństwa jazdy. pic.twitter.com/TwOjip3Dtu

— Kancelaria Premiera (@PremierRP) May 17, 2023

Reakcje społeczne na darmowe autostrady

Reakcje społeczne na propozycję wprowadzenia darmowych autostrad są mieszane. Niektórzy kierowcy cieszą się na myśl o oszczędnościach, które przyniesie zniesienie opłat. Inni jednak wyrażają obawy, że projekt może doprowadzić do zaniedbań w utrzymaniu i rozbudowie sieci autostrad, co z kolei może negatywnie wpłynąć na bezpieczeństwo na drogach.

Krytycy planu podkreślają również, że darmowe autostrady mogą przyczynić się do wzrostu ruchu drogowego i związanych z nim emisji CO2. Wskazują, że w dobie zmian klimatycznych i rosnącej świadomości ekologicznej, rząd powinien raczej inwestować w rozwój transportu publicznego i promować ekologiczne środki transportu.

Darmowe autostrady – albo się zgodzą, albo ich wywłaszczymy – Polska, raj dla prywatnych inwestorów pic.twitter.com/i9d1kZBgAR

— Wolność__Słowa (@WolnoscO) May 16, 2023

Plan wprowadzenia darmowych autostrad w Polsce to ambitne przedsięwzięcie, które może przynieść korzyści kierowcom i stymulować turystykę oraz konsumpcję. Niemniej jednak plan ten ma również swoje minusy, w tym potencjalne konsekwencje takie jak wzrost deficytu budżetowego. W dłuższej perspektywie może pojawić się problem zaniedbań w utrzymaniu i rozbudowie sieci autostrad, a także wzrost emisji CO2. Z tego powodu, decyzja o wprowadzeniu darmowych autostrad powinna być podjęta po gruntownej analizie wszystkich aspektów i konsekwencji tego projektu.