Napięcie na linii Chiny — Filipiny. USA musi pomóc, bo nie ma wyjścia

Nasilenie napięć na Morzu Południowochińskim pomiędzy Chinami a Filipinami budzi zaniepokojenie na arenie międzynarodowej. Konflikt ten, wykraczający poza regionalne granice, stawia pytanie o długoterminowe konsekwencje dla globalnej równowagi sił. Filipiny mają coraz większy problem. Czy rosnąca agresja Pekinu wobec Manili może prowadzić do bezpośredniej interwencji Stanów Zjednoczonych?

• Dynamicznie zmieniająca się sytuacja na Morzu Południowochińskim.
• Mutual Defense Treaty – obrona Filipin jako obowiązek USA.
• Potencjalne konsekwencje międzynarodowe konfliktu.

Chińskie okręty atakują Filipińczyków. Wzrasta ryzyko konfliktu

W ostatnich miesiącach Morze Południowochińskie stało się areną intensyfikujących się napięć między Chinami a Filipinami, co ma poważne implikacje dla stabilności regionalnej. W centrum tych napięć leżą działania Chin, które skierowane są na roszczenia terytorialne wobec obszarów uznawanych przez Filipiny za część ich wyłącznej strefy ekonomicznej.

Kluczowym punktem konfliktu jest Ayungin Shoal (Second Thomas Shoal), miejsce stacjonowania filipińskiego okrętu BRP Sierra Madre, które służy jako strategiczny punkt obrony terytorialnej Filipin. Ostatnio, chińska straż przybrzeżna dokonała serii agresywnych manewrów, w tym ostrzeliwania wodnego, przeciwko filipińskim jednostkom zaopatrzeniowym. Te działania, mające na celu zablokowanie dostępu do Ayungin Shoal, stanowią wyraźne naruszenie suwerenności Filipin i zasad prawa międzynarodowego.

Niezależnie od tego, na rafie Scarborough Shoal doszło do kolejnego incydentu, w którym chiński okręt staranował filipińską jednostkę. Owe incydenty niestety nie są odosobnione, lecz stanowią część większej strategii Chin, mającej na celu wzmacnianie ich roszczeń terytorialnych w całym regionie Morza Południowochińskiego. Takie działania, które obejmują również budowanie sztucznych wysp i rozbudowę infrastruktury wojskowej, znacznie zwiększają napięcia w regionie.

BREAKING:

A Chinese vessel has rammed the Filipino vessel Unaizah Mae 1

UM-1 was about to resupply the Sierra Madre crew on the Ayungin Shoal, which according to international law is within the Exclusive Economic Zone of the Philippines

Chinese vessels also used water cannons pic.twitter.com/z8IJ3TO0SE

— Visegrád 24 (@visegrad24) December 10, 2023

Filipiny, z kolei, odpowiedziały na te zaczepki, wzmacniając swoje patrole morskie i poszukując międzynarodowego wsparcia, w tym poprzez ćwiczenia wojskowe ze Stanami Zjednoczonymi i Australią. Ta odpowiedź, choć jest próbą obrony suwerenności, dodatkowo komplikuje sytuację, potencjalnie prowadząc do dalszej eskalacji konfliktu.

Co równie istotne w 2016 roku Międzynarodowy Trybunał ds. Prawa Morza unieważnił chińskie roszczenia do niemal 90% Morza Południowochińskiego, ale Pekin odrzucił tę decyzję i kontynuuje swoje działania. Ta ignorancja wobec międzynarodowych decyzji prawnych dodatkowo podważa międzynarodowy ład prawny i stanowi wyzwanie dla globalnej społeczności.

BREAKING:

For a 2nd day straight, Chinese Coastguard vessels use water cannons to attack Filipino vessels in the Exclusive Economic Zone of the Philippines

This time, they attack vessels resupplying the BRP Sierra Madre at the Ayungin Shoal.

Y-day it was the Scarborough Shoal pic.twitter.com/6V6YassNzT

— Visegrád 24 (@visegrad24) December 10, 2023

Nie ma zatem wątpliwości, że agresywne działania Chin w stosunku do Filipin nie tylko zagrażają stabilności regionalnej, ale także stawiają pytania o przyszłość międzynarodowych stosunków i prawa morskiego.

Rola traktatu o wzajemnej obronie, a wsparcie USA

W tym wszystkim należy wspomnieć o tak zwanym Mutual Defense Treaty, czyli Traktatu o Wzajemnej Obronie między Stanami Zjednoczonymi a Filipinami. Dokument ten, podpisany w 1951 roku, odgrywa kluczową rolę w obecnym napięciu na Morzu Południowochińskim. W kontekście coraz bardziej agresywnych działań chińskiej straży przybrzeżnej wobec filipińskich jednostek, znaczenie tego porozumienia znacznie wzrasta. Konkretnie, incydenty, takie jak używanie armatek wodnych przez chińską straż przybrzeżną przeciwko filipińskim statkom zaopatrującym BRP Sierra Madre na Ayungin Shoal, stanowią poważne wyzwanie dla bezpieczeństwa Filipin, a tym samym zobowiązań USA.

Konflikt rozszerza się również na inne obszary, takie jak Scarborough Shoal, gdzie doszło do kolizji między filipińską a chińską jednostką. Filipiny oskarżyły Chiny o „nękanie, blokowanie i wykonanie niebezpiecznych manewrów”, podczas gdy strona chińska twierdzi, że filipiński statek „świadomie wszedł na kurs kolizyjny” po zignorowaniu ostrzeżeń. Zgłaszane przez Filipiny przypadki „zmasowanego pojawiania się” ponad 135 chińskich łodzi wojskowych w pobliżu rafy wskazują na rosnącą obecność militarnej siły Chin w regionie.

Daily reminder that China is trying to take control of all the islands, reefs and waters within their so-called “Nine-dash line” (the 9 green dashes on the map.

China has territorial disputes with Taiwan, the Philippines, Malaysia, Brunei and Vietnam in the region. pic.twitter.com/YAXcjk8SmA

— Visegrád 24 (@visegrad24) December 9, 2023

Czytaj również: Chiny przechodzą na prowadzenie w globalnym imporcie ropy naftowej

Z tego powodu traktat Mutual Defense Treaty nabiera nowego znaczenia. Otóż Stany Zjednoczone, na mocy tego dokumentu, mają obowiązek bronić Filipin w przypadku ataku. W takim wypadku  każde działanie przeciwko Filipinom może prowadzić do interwencji amerykańskiej, ponieważ jest ono traktowane jako atak bezpośrednio w Stany Zjednoczone. Ostatnie oświadczenia prezydenta USA, Joe Bidena, podkreślające gotowość do obrony Filipin, potwierdzają ten obowiązek. To stawia USA w bezpośredniej opozycji do działań Chin i potencjalnie zwiększa ryzyko konfliktu międzynarodowego.

Chiny prowokując Filipiny, próbują zirytować Waszyngton bo widzi w nim słabość. Mogą się srogo pomylić

Napięcia te są również wyrazem rosnących sporów terytorialnych na Morzu Południowochińskim, gdzie oprócz Filipin i Chin, swoje roszczenia zgłaszają również Tajwan, Malezja, Wietnam i Brunei. W 2016 roku Międzynarodowy Trybunał ds. Prawa Morza unieważnił większość chińskich roszczeń do tego regionu, ale Pekin odrzucił tę decyzję, kontynuując swoją politykę rozbudowy i wojskowej obecności.

Rola Mutual Defense Treaty w obecnym napięciu na Morzu Południowochińskim jest znacząca. Porozumienie to nie tylko wzmacnia bezpieczeństwo Filipin, ale również wprowadza Stany Zjednoczone jako potencjalnego gracza w konflikcie. W obliczu rosnącej agresji Chin i zobowiązań USA wobec Filipin region ten staje się coraz bardziej newralgicznym punktem na mapie globalnych stosunków międzynarodowych. Problem jednak w tym, że Pekin coraz śmielej patrzy na rozwój wypadków, a to może jeszcze bardziej zwiększać eskalację w regionie.

100 Chinese maritime militia ships
cordoning off the Whitson Reef in the Exclusive Economic Zone of the Philippines, blocking access to Filipino fishermen who have been working there for decades.

China is again about to seize foreign territory in the SCS pic.twitter.com/L6PCpGHM3U

— Visegrád 24 (@visegrad24) December 9, 2023