Bezpieczeństwo na drogach to jedno z kluczowych wyzwań społecznych. Analiza statystyk z lat 2003–2023 pokazuje, że liczba ofiar na polskich drogach systematycznie maleje, a podejmowane działania poprawiające bezpieczeństwo przynoszą efekty. Przez Polską stoi jeszcze jednak wiele wyzwań w tym obszarze.
Liczba ofiar na polskich drogach zmniejszyła się
W ciągu dwóch dekad liczba ofiar śmiertelnych na polskich drogach zmniejszyła się z około 5600 w 2003 roku do 1 893 w 2023 roku, co oznacza redukcję o ponad 65%. Spadek ten wynika z szeregu działań podjętych przez państwo i samorządy, w tym modernizację dróg, wprowadzenie bardziej rygorystycznych przepisów oraz wzrost świadomości kierowców. Liczba osób rannych także uległa zmniejszeniu, jednak w wolniejszym tempie. W 2023 roku było to ponad 24 000 rannych, podczas gdy w 2003 roku liczba ta przekraczała 60 000.
Dane wskazują na istotne różnice między regionami:
- Mazowieckie: Najwyższa liczba wypadków, ale jednocześnie spadek liczby ofiar dzięki rozbudowie sieci dróg ekspresowych.
- Śląskie i Małopolskie: Wysoka liczba wypadków, głównie w obszarach miejskich.
- Warmińsko-Mazurskie i Podlaskie: Najmniej ofiar, co wynika z mniejszego natężenia ruchu.
Czytaj też: Strefy czystego transportu: Ekologia za którą miliony zapłacą samorządy
Czytaj też: Strefy czystego transportu: Ekologia za którą miliony zapłacą samorządy
Kierujący samochodami osobowymi oraz ich pasażerowie stanowią większość ofiar śmiertelnych. W 2023 roku odpowiadali za niemal 49% zgonów w wypadkach. Piesi również są szczególnie narażeni, zwłaszcza na obszarach miejskich. W 2023 roku stanowili około 25% ofiar śmiertelnych. Przyczyną wielu wypadków było nieustąpienie pierwszeństwa przez kierowców. Liczba ofiar wśród rowerzystów zmniejszyła się o 24% od 2014 roku, głównie dzięki rozbudowie ścieżek rowerowych. Nadal wyzwaniem pozostają wypadki motocyklistów, zwłaszcza w sezonie letnim, kiedy liczba ofiar wzrasta.
Najwięcej wypadków z winy kierowców dotyczy osób w wieku 40–59 lat, którzy są często zawodowymi kierowcami lub dojeżdżają do pracy. Młodzi kierowcy (18–24 lata) pozostają najbardziej ryzykowną grupą, odpowiadając za największy odsetek wypadków spowodowanych nadmierną prędkością. Kobiety są mniej narażone na śmierć w wypadkach drogowych niż mężczyźni, głównie ze względu na bardziej zachowawczy styl jazdy.
Działania na rzecz poprawy bezpieczeństwa
Na przestrzeni lat Polska wprowadziła szereg zmian w przepisach ruchu drogowego, które znacząco wpłynęły na poprawę bezpieczeństwa. W 2021 roku piesi uzyskali pierwszeństwo nie tylko na przejściach, ale również podczas wchodzenia na nie, co miało na celu zmniejszenie liczby potrąceń. W 2022 roku wprowadzono bardziej surowe mandaty za wykroczenia takie jak przekroczenie prędkości. Z kolei obniżenie limitu prędkości w nocy w terenie zabudowanym z 60 km/h na 50 km/h wprowadziło spójność przepisów z innymi krajami Unii Europejskiej, co przełożyło się na zmniejszenie liczby wypadków śmiertelnych w godzinach nocnych. Natomiast wprowadzony zakaz korzystania z urządzeń elektronicznych przez pieszych na przejściach zapobiega wielu niebezpiecznym sytuacjom.
Jednak nie tylko zmiany legislacyjne, ale również rozbudowa i modernizacja infrastruktury drogowej przyczyniły się do zwiększenia bezpieczeństwa na polskich drogach. Budowa lub przebudowa tras, takich jak chociażby A1, A2 czy S8, a także szeregu obwodnic miast, znacząco zmniejszyła liczbę wypadków na drogach krajowych oraz z miastach. Do poprawy sytuacji pieszych przyczyniła się także modernizacja przejść poprzez instalowanie sygnalizacji świetlnej, oświetlenia oraz wyniesionych przejść w pobliżu szkół i miejsc o dużym natężeniu ruchu pieszego.
Czytaj też: Wypadki drogowe w UE – mazowieckie drogi w unijnej czołówce pod względem zgonów
Nie wolno również zapominać o postępie technologicznym, jaki nastąpił na przestrzeni ostatnich dwóch dekad. Coraz więcej pojazdów wyposażonych jest w systemy ostrzegania przed kolizją, automatycznego hamowania czy monitorowania martwego pola. Te pomagają całkowicie zapobiec niebezpiecznym sytuacjom i ograniczają śmiertelność jeśli jednak do takowego wypadku dojdzie. Nakaz korzystania z pasów bezpieczeństwa oraz kasków dla motocyklistów i rowerzystów również przyczyniają się do zmniejszenia liczby ciężkich obrażeń w wypadkach.
Pomimo postępów, Polska wciąż zmaga się z problemem wysokiej liczby ofiar w porównaniu z krajami Europy Zachodniej. Kluczowe wyzwania to ograniczenie nadmiernej prędkości, poprawa edukacji kierowców oraz dalsze inwestycje w infrastrukturę.
Liczba ofiar śmiertelnych na drogach wciąż wysoka. Ale jest światełko w tunelu
