Terminale intermodalne w Polsce z nowym podatkiem? W takim stanie jest branża

Transport intermodalny odgrywa kluczową rolę w łańcuchach dostaw, łącząc różne gałęzie transportu w spójny i efektywny system. Jednak by ten system działał, potrzebne są sprawnie działające terminale intermodalne, których w Polsce posiadamy kilkadziesiąt. Jednak czy mamy się czym chwalić?

Terminale intermodalne w Polsce

Terminal intermodalny jest punktem, w którym możliwe jest sprawne przeładowanie jednostek ładunkowych między różnymi środkami transportu. Im większa liczba takich terminali – lądowych oraz morskich – tym większy dostęp do szerokiej sieci połączeń logistycznych. Terminale intermodalne działają także w Polsce, a w ubiegłym roku w naszym kraju funkcjonowało 39 takich obiektów, z czego:

• 4 z nich obsługiwały przesyłki morskie oraz połączenia morze-kolej i morze-droga,
• 35 terminali lądowych specjalizowało się w przesyłkach kolej-droga.

Najnowsze dane GUS wskazują, że terminale morskie w Polsce posiadały w ubiegłym roku łącznie 5,8 km nabrzeży przeładunkowych, z czego 73,3% przeznaczone było do obsługi systemu lo-lo (lift-on/lift-off). Powierzchnia parkingowa i manewrowa wynosiła 6,1 ha, a powierzchnia magazynowa zajmowała 169,8 ha, z czego 95,4% było przeznaczone na jednostki kontenerowe. Pojemność placów składowych wynosiła 115,2 tys. TEU.

W terminalach tych znajdowało się również 17,0 km torów dla kolei normalnotorowej, z czego 70,7% przeznaczone było bezpośrednio do obsługi jednostek intermodalnych. Średnia długość składu obsługiwanego w jednym terminalu morskim wynosiła 71 wagonów.

Z kolei terminale lądowe w Polsce dysponowały w ubiegłym roku powierzchnią parkingowo-manewrową o wielkości 25,0 ha oraz powierzchnią magazynową wynoszącą 99,3 ha, z czego 79,6% zajmowały jednostki kontenerowe. Pojemność placów składowych wynosiła 128,8 tys. TEU. Łączna długość torów dla kolei normalnotorowej wynosiła 102,2 km, z czego 39,9% było bezpośrednio wykorzystywane do załadunku i wyładunku jednostek intermodalnych. Terminale te mogły obsługiwać jednocześnie składy o średniej długości 29 wagonów.

Czytaj też: Nowa suwnica i kolejny terminal. Tak Baltic Hub pnie się na szczyt!

Urządzenia przeładunkowe w terminalach

Terminale intermodalne w Polsce, zarówno morskie, jak i lądowe, wyposażone były w nowoczesne urządzenia przeładunkowe, umożliwiające efektywną obsługę ładunków. W ubiegłym roku w terminalach morskich znajdowało się 117 suwnic, w tym 26 nabrzeżowych oraz 86 kontenerowych jezdniowych. Terminale lądowe dysponowały 18 suwnicami, w tym 11 bramowymi kontenerowymi.

Terminale morskie posiadały również 29 wózków wysięgnikowych czołowych oraz 160 ciągników technologicznych, podczas gdy terminale lądowe korzystały z 92 wózków wysięgnikowych czołowych i 10 ciągników technologicznych.

Jak wynika z danych GUS, całkowita roczna zdolność przeładunkowa terminali intermodalnych w Polsce w ubiegłym roku wyniosła 9,2 mln TEU. Terminale morskie obsłużyły 4,7 mln TEU, a lądowe 4,5 mln TEU. Łącznie przeładowano 75,4 mln ton ładunków skonteneryzowanych, co stanowiło spadek o 10,9% w porównaniu do roku poprzedniego. Wśród przeładowanych kontenerów dominowały kontenery 40-stopowe (60,6%).

Struktura przewozów w polskim transporcie

W ubiegłym roku drogą morską przetransportowano 29,6 mln ton ładunków, co stanowiło 39,2% ogólnego wolumenu, transportem drogowym przewieziono 26,3 mln ton (34,9%), natomiast transportem kolejowym przetransportowano 19,6 mln ton (25,9%).

Jak wynika z danych GUS, znaczną część przewożonych towarów stanowiły mieszane zestawy ładunków, które obejmowały 23,9% całego wolumenu – to wzrost o 12,7 punktu procentowego w porównaniu z rokiem 2022. W zestawieniu znalazły się także chemikalia, produkty chemiczne i włókna sztuczne (5,0%), a także produkty spożywcze, napoje i tytoń (4,8%).

W ubiegłym roku transportem samochodowym intermodalnym przewieziono w Polsce ponad 18,5 mln ton ładunków w kontenerach. Przewozy krajowe stanowiły 98,8% całego wolumenu. Najwięcej ładunków transportowano do i z województw: pomorskiego (20,0%), łódzkiego (16,3%), dolnośląskiego (13,8%) i wielkopolskiego (13,6%).

Wzrost przewozów w porównaniu do 2022 roku odnotowano w województwach: lubelskim, lubuskim, warmińsko-mazurskim oraz wielkopolskim, natomiast w pozostałych regionach przewieziono mniej ładunków niż rok wcześniej.

Ubiegły rok przyniósł wyzwania dla sektora transportu intermodalnego w Polsce, ale również pokazał rosnące znaczenie tego typu transportu w złożonych łańcuchach dostaw. Inwestycje w terminale intermodalne, zarówno lądowe, jak i morskie oraz wzrost przewozów drogowych w ramach systemu intermodalnego, wskazują na dynamiczny rozwój tego sektora w Polsce w nadchodzących latach. O ile coś nie stanie branży intermodalnej na przeszkodzie…

Czytaj też: Ponad 45 mld złotych! Tyle wyniosła nadwyżka handlowa Polski w 2023 roku!

Podatek od terminali

Okazuje się jednak, że terminale intermodalne w Polsce mogą już wkrótce zostać objęte nowym podatkiem, który uderzy w branżę intermodalną. W myśl nowych przepisów państwo ma bowiem pobierać podatek od nieruchomości również od terminali, które dotychczas z takiego obciążenia były zwolnione. Dyskusje na ten temat trwały przez lata, a teraz pojawiła się obawa, że nowy podatek od terminali może zahamować rozwój transportu intermodalnego w Polsce.

Prezes Północnej Izby Gospodarczej, Hanna Mojsiuk, podkreśla, że transport intermodalny jest kluczowy dla redukcji ciężkiego ruchu drogowego oraz promowania ekologicznego transportu kolejowego. Inwestycje w terminale intermodalne są kosztowne i skomplikowane, a dodatkowy podatek od terminali może zniechęcić przedsiębiorców do podejmowania takich inicjatyw.

Przedsiębiorcy zrzeszeni w Północnej Izbie Gospodarczej to w dużej mierze przedsiębiorcy sektora TSL, czyli transportu, spedycji i logistyki. O tym, jak ważna jest promocja transportu intermodalnego mówi się od lat w kontekście krajowym i międzynarodowym. Im więcej ładunków będziemy w stanie przewieźć efektywnie koleją, tym mniej ciężkich samochodów będzie kursować po naszych drogach. To również istotne w budowaniu zielonego transportu w Polsce, bo kolej jest zdecydowanie bardziej ekologiczna – mówi Hanna Mojsiuk, prezes Północnej Izby Gospodarczej w Szczecinie.

W Polsce działa obecnie kilkadziesiąt terminali intermodalnych, a w planach jest budowa kolejnych. Decyzja o tym, by zwolnione dotychczas z podatku od nieruchomości terminale intermodalne, były jednak nim objęte, nie jest korzystna dla branży w Polsce. Północna Izba Gospodarcza planuje złożyć w tej sprawie pismo do Ministerstwa Infrastruktury, argumentując, że wsparcie dla transportu intermodalnego jest kluczowe dla rozwoju zielonego transportu w Polsce.

Rząd zaora polską logistykę?! Pojawi się… podatek od terminali