Bardzo prawdopodobne, że w niedalekiej przyszłości autonomiczne statki towarowe będą mogły poruszać się po świecie bez żadnej osoby za sterem. Możliwość ta została zademonstrowana w Stanach Zjednoczonych, Europie i Japonii dzięki autonomicznym łodziom roboczym, statkom badawczym i przybrzeżnym rejsom autonomicznych statków towarowych i promów, a wkrótce powstaną większe statki zdolne do wykonywania rejsów transoceanicznych. Pomimo tej nowej rzeczywistości, poza mozaiką dobrowolnych najlepszych praktyk, nie ma żadnych międzynarodowych standardów dotyczących bezpiecznego projektowania, obsługi i konserwacji autonomicznych statków.
Autonomiczne statki towarowe to przyszłość żeglugi?
Rozpoznając tę lukę, Międzynarodowa Organizacja Morska (IMO) niedawno zakończyła Regulatory Scoping Exercise (RSE), aby rozpocząć proces tworzenia ram dla Morskich Autonomicznych Statków Powierzchniowych (znanych jako MASS). IMO chce, aby autonomiczne statki towarowe miały możliwość bezpiecznego działania w ramach istniejących instrumentów IMO, z których najważniejszym jest Regulamin zapobiegania kolizjom na morzu (COLREGS).
IMO definiuje MASS jako statek, który w różnym stopniu może działać niezależnie od interakcji z człowiekiem, aż do w pełni autonomicznego statku z systemem operacyjnym, który samodzielnie podejmuje decyzje i określa działania bez udziału marynarzy na pokładzie. Z kolei zasada 3(a) COLREGS definiuje statek tak, aby zawierał „każdy opis jednostki pływającej, używanej lub nadającej się do wykorzystania jako środek transportu na wodzie”. Ponadto COLREGS ma zastosowanie do ,,wszystkich statków na pełnym morzu” oraz ,,na wodach, po których poruszają się statki morskie”.
Czytaj też: Einride rozpocznie testy autonomicznej ciężarówki na amerykańskich drogach
Autonomiczne statki towarowe stwarzają nowe wyzwania
Pomimo szybkiego rozwoju technologii statków autonomicznych, jeszcze przez długi czas znaczna większość światowej floty będzie obsługiwana przez załogę. Jednak, gdy autonomiczne statki towarowe zaczną pływać po światowych wodach, jest oczywiste, że statki załogowe i bezzałogowe będą regularnie wchodzić w interakcje. IMO dostrzegła tę nową rzeczywistość. W ramach badania określono potrzebę zmiany ram prawnych COLREGS w celu uregulowania ,,interakcji i współistnienia MASS ze statkami załogowymi”.
Pytanie dla przemysłu morskiego i twórców statków autonomicznych brzmi zatem: czy unikanie kolizji można zautomatyzować? Czy przemysł może pogodzić istniejące zasady unikania kolizji z tym, co zostało nazwane „zmianą paradygmatu” na statki nawigowane z niewielkim lub żadnym udziałem człowieka? Obecne zasady opierają się na ludzkich zmysłach i zdolnościach decyzyjnych. Natomiast autonomia opiera się na technologii w zakresie pozyskiwania informacji i podejmowania decyzji. Wyzwaniem będzie odtworzenie ludzkich zachowań za pomocą sztucznych odpowiedników w sposób zrozumiały i przewidywalny dla operatorów statków załogowych.
Sztuczna inteligencja a człowiek
Jednym z wyzwań związanych ze zgodnością z MASS COLREGS jest sposób, w jaki autonomiczne statki towarowe będą obserwować inne statki. COLREGS wykorzystuje światła i dźwięki do sygnalizowania obecności, aspektu i statusu własnego statku i innych. Osoby pełniące wachtę na mostku, spełniające wymogi COLREGS, wykrywają sygnały świetlne i dźwiękowe pochodzące od innych statków, utrzymując ,,odpowiednią czujność wzrokową i słuchową”. Uważa się, że te inne statki są w zasięgu wzroku tylko wtedy, gdy ,,jeden z nich może być obserwowany wzrokowo z drugiego”. MASS są jednak wyposażone w urządzenia elektroniczne, takie jak kamery na podczerwień, służące do wykrywania innych statków. Czy wykrycie innego statku przez takie urządzenie jest w świetle przepisów obserwacją „wzrokową”?
IMO doszła do wniosku, że MASS reprezentuje dużą „zmianę” i „najbardziej przyszłą koncepcję” w żegludze, a ich operacje spowodują „zakłócenia lub brak przejrzystości w COLREGS”. Doszli do wniosku, że w przypadku zautomatyzowanych operacji z marynarzami na pokładzie powinni opracować „równoważniki” lub „interpretacje” obecnych przepisów, ale zmienić COLREG dla autonomicznej żeglugi bez marynarzy na pokładzie. W ramach badania IMO rozsądnie stwierdzono, że dla MASS ,,COLREGS w obecnej formie jest nadal punktem odniesienia i powinien zachować jak najwięcej ze swojej obecnej treści”. Mając na uwadze tę dyrektywę, najprostszym i najbardziej bezpośrednim sposobem radzenia sobie z MASS jest zmiana COLREGS w celu zapewnienia specjalnych świateł, kształtów, sygnałów dźwiękowych identyfikujących autonomiczne działanie. Wraz z poprawką COLREGS, IMO powinna dodać nowy załącznik COLREGS, określający wymagania techniczne dla systemów autonomicznych, w tym określający ilościowo wymagane progi wykrywalności innych statków.
Czytaj też: Pierwszy autonomiczny autobus elektryczny Volvo
Znajdziesz nas w Google NewsNiemcy opracowują regionalne autonomiczne pociągi bez maszynisty
