Branża oceaniczna generuje eksport o wartości 2,5 bln dolarów

Jak wynika z najnowszego raportu UNCTAD, ułatwienie dostępu do rynków, łatwiejszego finansowania i transferu technologii w odniesieniu do towarów i usług związanych z transportem oceanicznym pomoże krajom szybciej odbudować się po pandemii COVID-19. Powrót do normalności jest bardzo ważny, gdyż Branża oceaniczna generuje eksport o wartości 2,5 bln dolarów.

Nowy raport UNCTAD pt. „Advancing the Potential of Sustainable Ocean-Based Economies: Trade Trends, Market Drivers And Market Access” szacuje wartość eksportu w branżach oceanicznych na 2,5 biliona dolarów. Są to najnowsze dostępne dane pochodzące z 2018 roku. Raport opiera się na niedawno opublikowanej międzynarodowej klasyfikacji gospodarki oceanicznej.

Jak zaznaczają autorzy, dane są konserwatywne, a więc szacunki są dość ostrożne. Stanowią one jednak pierwszy punkt odniesienia, na podstawie którego można zmierzyć rozwój handlu towarami i usługami opartymi na oceanach

Zastosowana metodologia jest przełomowa, ponieważ po raz pierwszy działalność oceaniczna i lądowa zostały rozdzielone przy użyciu danych UN Comtrade zgodnie z nomenklaturą Systemu Zharmonizowanego dla każdego kraju.

Ten raport przyczynia się do lepszego zrozumienia, regulowania i zarządzania handlem towarami i usługami oceanicznymi” – powiedział David Vivas, prawnik UNCTAD zajmujący się kwestiami gospodarki oceanicznej.

Pięć filarów gospodarki oceanicznej

Raport UNCTAD ocenia zrównoważony rozwój za pomocą pięciu filarów gospodarki oceanicznej, które dodają się do tradycyjnych filarów zrównoważonego rozwoju gospodarczego, środowiskowego i społecznego. Uwzględnia on również znaczenie nauki i technologii, jak również ram regulacyjnych handlu, rybołówstwa i prawa morza.

Raport jest odpowiedzią na wezwanie zawarte w Pakcie z Bridgetown, przyjętym na 15. konferencji kwartalnej UNCTAD, wymagającym od organizacji „opracowania metod stymulowania dywersyfikacji gospodarczej i promowania produkcji o wyższej wartości dodanej”.

Raport dostarcza również przydatnych analiz w przygotowaniach do przyszłorocznej Drugiej Konferencji Narodów Zjednoczonych w sprawie Oceanów w Lizbonie.

Branża oceaniczna i największe gałęzie przemysłu z nią związane

Największymi branżami opartymi na oceanach w 2018 r., według raportu, były turystyka przybrzeżna i morska (1,1 bln USD), a następnie morskie zaawansowane technologie i inne wyroby niesklasyfikowane gdzie indziej (595 mld USD) oraz usługi transportu morskiego (399 mld USD).

W przypadku towarów największymi sektorami były sektory o wyższej wartości dodanej: morskie wyroby zaawansowane technologicznie, statki, wyposażenie portów i ich części.

Głównymi eksporterami towarów oceanicznych są kraje rozwinięte z Europy, kraje rozwijające się z Azji (nawet po wyłączeniu Chin), a następnie kraje obu Ameryk (rozwinięte i rozwijające się).

Dwucyfrowy średni wzrost eksportu zaobserwowano w latach 2016-2018 w przypadku niektórych produktów o wysokiej wartości dodanej, takich jak mrożone części i filety z ryb morskich, co wskazuje na tendencje wzrostowe w konsumpcji, w szczególności w Azji, Europie i Ameryce Północnej.

Ze względu na ograniczenia danych, nie wszystkie branże związane z oceanem – a w szczególności różne sektory usług – mogły zostać przeanalizowane, co wskazuje na konieczność lepszego raportowania.

Trendy rynkowe w działalności oceanicznej

W latach 2015-2018 więcej krajów uczestniczyło w niekonwencjonalnej działalności związanej z oceanami. Zaliczało się do niej przetwórstwo owoców morza, łodzie sportowe i kosmetyki morskie. W tym samym okresie najlepiej radzącymi sobie branżami były żegluga wycieczkowa i przewoźnicy żeglugi liniowej.

Niektóre średnie i mniejsze kraje rozwijające się, wykazują obiecujące wyniki w konkretnych działaniach gospodarczych związanych z oceanami. Wśród nich jest Peru umacniające swoją przewagę w tłuszczach i olejach z ryb lub ssaków morskich oraz Singapur w usługach transportu morskiego.

Te nowe ustalenia pomogą krajom rozwijającym się w określeniu nowych nisz oraz skutecznych strategii wejścia i rozwoju, które są niezbędne, jeśli chcą one rozszerzyć i zdywersyfikować swój eksport w sektorach związanych z gospodarką oceaniczną” – powiedział Vivas.

Branża oceaniczna potrzebuje zwiększonego dostępu do rynku

Raport oferuje nowe spojrzenie na wyzwania i możliwości związane z dostępem do rynku dla sektorów związanych z oceanami.

Analizując poszczególne sektory, w sprawozdaniu stwierdzono, że średnie poziomy taryf są przeważnie niskie. Średnio taryfy są najwyższe w krajach najsłabiej rozwiniętych (10,18%), następnie w krajach o średnim dochodzie (7,9%) i wysokim dochodzie (5,37%). W sprawozdaniu stwierdzono natomiast powszechne stosowanie barier pozataryfowych w handlu w sektorach oceanicznych.

Zobacz także: Jak zminimalizować emisje żeglugi morskiej na świecie?

Kraje wdrażają liczne środki sanitarne i fitosanitarne (głównie w odniesieniu do produktów żywnościowych) oraz bariery techniczne w handlu (głównie w odniesieniu do wyrobów przemysłowych).

Pojawiają się również ograniczenia wywozowe zarówno w odniesieniu do żywności, jak i produktów przemysłowych. Chociaż może to przynieść nieocenione korzyści dla zdrowia i środowiska, może również osłabić udział krajów rozwijających się w światowym handlu.

Przedsiębiorstwa również przyczyniają się do tego wyzwania poprzez narzucanie dostawcom swoich standardów zrównoważonego rozwoju. Aby rozwinąć handel w sektorach związanych z oceanami, kraje muszą zbudować swoje zdolności do przestrzegania tych norm.

Wpływ COVID-19 na sektor oceaniczny

Spośród trzech największych sektorów oceanicznych, turystyka została najbardziej dotknięta pandemią COVID-19, odnotowując 70% spadek liczby przyjazdów turystów międzynarodowych w 2020 roku. W miarę jak kraje otwierają się ponownie na turystykę, UNCTAD stara się pomóc im w przejściu z dotychczasowego sposobu prowadzenia działalności na zrównoważone formy turystyki.

Pandemia COVID-19 dotknęła również usługi transportu morskiego, ponieważ wąskie gardła w dostawach i gwałtowny wzrost popytu doprowadziły do podwojenia stawek frachtowych, co miało wpływ na konsumentów i kraje najbardziej zależne od transportu morskiego, takie jak małe rozwijające się państwa wyspiarskie.

Aby zapewnić krajom szybką odbudowę po pandemii i zaangażowanie w zrównoważoną działalność związaną z oceanami, w raporcie zaleca się szerszy dostęp do przyjaznych dla środowiska technologii morskich.

Kraje potrzebują środków wspierających, takich jak ułatwienia i dywersyfikacja handlu i finansów, dostęp i transfer technologii, harmonizacja przepisów i przejrzystość” – powiedziała Claudia Contreras, ekonomistka UNCTAD.

Ważne jest również budowanie potencjału krajowego, tak aby każdy kraj posiadał wyszkolonych specjalistów do wdrażania i stosowania takich technologii. W miarę wzrostu popytu na produkty wysokiej klasy kraje skorzystają z dywersyfikacji i unowocześnienia swojej produkcji w kierunku działalności niszowej i oceanicznej o wyższej wartości dodanej.