E-commerce w Polsce jest dziewięć lat za brytyjskim

Handel elektroniczny od kilkunastu lat notuje dynamiczny wzrost, który wpływa na wiele gałęzi gospodarki. Szczególnie istotny wpływ wywiera na branżę detaliczną i jej szerokie otoczenie. Z tego powodu należy zadać pytanie – jaki wpływ ma rozwój e-commerce na handel detaliczny? Warto również przyjrzeć się temu jak rozwija się e-commerce w Polsce.

Na powyższe pytanie starała się odpowiedzieć firma konsultingowa OliverWyman. Z tego powodu powstał raport „Is E-commerce Good For Europe?”. Analitycy próbują w nim przeanalizować wpływ e-commerce na branżę detaliczną. Pytanie jest szczególnie zasadne właśnie teraz, gdy globalna gospodarka musi sobie radzić z pandemią Covid-19. To właśnie pandemia – zamykając ludzi w domach – istotnie przyspieszył rozwój sektora e-commerce.

W 2019 r. handel elektroniczny osiągnął 11 proc. całkowitej sprzedaży detalicznej w ośmiu krajach europejskich, które były badane na potrzeby raportu. Wśród sondowanych krajów znalazły się: Francja, Niemcy, Włochy, Holandia, Polska, Hiszpania, Szwecja i Wielka Brytania. Wstępne dane wskazują, że w latach 2019-2020 handel elektroniczny wzrośnie o 31%, po wzroście o 12% w latach 2018-2019. Dane za rok 2020 i kilka następnych lat będą – jak twierdzą autorzy – nie do końca oddające rzeczywistość, właśnie ze względu na pandemię.

Branża e-commerce w Polsce jedną z najszybciej rozwijających się w UE

Raport zdaniem autorów, ma na celu dostarczenie informacji i długoterminowych prognoz, które pomogą w podejmowaniu decyzji kształtujących przyszłość handlu.

– Organy regulacyjne muszą zdecydować, jakie będą najlepsze ramy dla zarządzania handlem detalicznym w przyszłości. Przedsiębiorstwa nieustannie analizują, które kanały i regiony geograficzne warto rozwijać. Z kolei sklepy fizyczne dodają do swojego portfolio usługi internetowe. To pozwala im funkcjonować jako detalistom omnichannelowym (sprzedaż wielokanałowa – przyp. red). Konsumenci coraz lepiej rozumieją, że ich wybory wpływają na przyszłość ich otoczenia i środowiska. Aby pomóc tym podmiotom, raport koncentruje się na dwóch głównych obszarach, na które wpływa rozwój handlu elektronicznego: ewolucji handlu detalicznego i wpływie na środowisko (wpływ e-commerce na środowisko opisujemy w innym artykule – red.) – komentują autorzy opracowania.

Pytanie dotyczy tego, jak handel elektroniczny wpływa na branżę detaliczną? Czy wzrost zakupów w internecie ma wpływ na punkty sprzedaży i miejsca pracy w sklepach stacjonarnych? Ile nowych miejsc pracy generuje handel elektroniczny – zarówno bezpośrednio w firmach zajmujących się handlem elektronicznym, jak i pośrednio w obszarach takich jak dystrybucja?

– Nasze badanie opiera się na analizie oficjalnych statystyk, ankietach przeprowadzonych wśród detalistów w 2020 roku. Badanie wykazało, że handel detaliczny ulega transformacji w różnym tempie w ośmiu krajach. Główne zmiany to ewolucja w kierunku bardziej zorganizowanego handlu detalicznego, rozwój handlu elektronicznego oraz przesunięcie wydatków gospodarstw domowych z towarów na usługi – podają autorzy raportu.

E-commerce przyczynia się do rozwoju branży detalicznej

Ogólnie rzecz biorąc, w handlu detalicznym tworzą się nowe miejsca pracy w ujęciu netto, do czego przyczynia się handel elektroniczny. To zgoła odmienne wnioski do tych, które płyną z niedawnego badania przeprowadzonego przez dwóch ekonomistów z Kavala Capital – Florenca Mouradiana i Ano Kuhanathana. Jednakże należy zwrócić uwagę, że wymienieni autorzy badali tylko kilka konkretnych branż, a nie całość gospodarki. W przypadku całości gospodarki dane są nieco inne. Jak podaje Polski Instytut Ekonomiczny – powołując się na raport – e-commerce generuje nowe miejsca pracy. W badanych krajach bezpośrednie zatrudnienie w handlu detalicznym wzrosło w latach 2008-2018 o 1,3 mln osób. Na wzrost ten składa się 300 tys. osób w handlu elektronicznym i 1 mln w stacjonarnym, z czego 900 tys. to sektor niespożywczy.

Jak wynika jednak z omawianego raportu, w 2019 r. było mniej punktów sprzedaży detalicznej niż w 2005 r. Jednakże całkowita powierzchnia sklepów pozostała stabilna, ponieważ sklepy się powiększyły. Bogatsze lub rozwijające się miasta, miały tendencję do zwiększania liczby miejsc pracy i punktów sprzedaży detalicznej. Udział handlu elektronicznego w sprzedaży detalicznej jest wyższy w krajach, w których handel detaliczny jest bardziej zorganizowany. Wynika to z faktu, że zorganizowani detaliści o ugruntowanej pozycji szybciej przeszli na omnichannel.

Jak pokazuje powyższy wykres, istnieje liniowa zależność pomiędzy skalą e-commerce a udziałami rynkowymi dużych podmiotów (powyżej 0,1% udziału rynkowego). Co ciekawe analitycy OliverWyman przedstawili, na jakim etapie jest obecnie rozwój e-commerce. Jako bazę porównawczą wzięli Wielką Brytanię, gdzie udział e-commerce w całkowitej sprzedaży jest najwyższy. Wynika z tego, że e-commerce w Polsce  jest mniej więcej 9 lat za brytyjskim. Jeszcze większy dystans w rozwoju mają do nadrobienia kraje Południa – Włochy i Hiszpania. Są one mniej więcej 10 i 11 lat za Wielką Brytanią. Najlepsza sytuacja pod tym względem jest w Niderlandach, których e-commerce jest tam, gdzie brytyjskie było trzy lata temu.